Facebook aansprakelijk voor Haren-feest
De 15-jarige Merthe uit Haren besluit een “sweet sixteen” feestje te geven. En hoe doe je dat vandaag de dag? Je maakt een event aan op Facebook en nodigt je vrienden uit. Helaas vergeet Merthe een vinkje uit te zetten bij het uitnodigen en dus nodigden haar genodigden hun vrienden uit. Voor ze het wist zijn er 150.000 mensen uitgenodigd en wordt een chaos verwacht bij haar thuis. De politie zet de straten af en iedereen wacht op de tsunami aan feestgangers die het stille Haren gaan bestormen.
Slechts bij juristen kan de vraag op komen of Facebook niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor de schade. Ik denk dat die kans er zeker is. De vraag die beantwoord moet worden is de vraag of Facebook onrechtmatig heeft gehandeld. En deze vorm van onrechtmatig handelen noemen we “gevaarzetting”.
Al in 1965 oordeelde de Hoge Raad in het zogenaamde “Kelderluikarrest” dat een gedraging onrechtmatig kan zijn als er sprake is van gevaarzetting. Het ging in dit geval om een medewerker van Coca Cola die kratten cola naar binnen sjouwde in een kroeg en daarbij het luik open liet staan. Overigens heette de man in kwestie, ongelogen, Sjouwerman. U raadt al wat er gebeurde, een bezoeker schommelde beschonken de gang in, zag het kelderluik over het hoofd en stortte naar beneden.
De juridische vraag of er sprake is van gevaarzetting en daarmee een onrechtmatige daad, beantwoordt de Hoge Raad als volgt. Gelet dient te worden op:
- de mate van waarschijnlijkheid waarmee de niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid kan worden verwacht;
- de kans dat daaruit ongevallen ontstaan;
- de ernst van de mogelijke gevolgen, en op;
- de mate van bezwaarlijkheid van te nemen veiligheidsmaatregelen
Nemen we nu de Facebook-actie en lopen we het lijstje even af.
Als je een event wilt aanmaken op Facebook moet je op enig moment zelf aangeven of het event public, private of invite only is. En als je nietsvermoedend invite only aanklikt moet je echter nog wel even blijven opletten, je moet namelijk het vinkje UIT zetten waarin staat dat gasten hun vrienden kunnen uitnodigen. Daarmee is in mijn ogen aan het eerste vereiste voldaan. Een oplettend iemand ziet de keuze tussen de eerste drie opties. Maar een normaal oplettend iemand hoeft niet te verwachten dat er dan ook nog expliciet moet worden aangegeven dat invites only hun vrienden niet mogen uitnodigen.
De kans dat ongevallen ontstaan is groot, nu bekend is dat dit soort “per ongeluk” events in bijvoorbeeld Duitsland al tot chaotische taferelen hebben geleid, aan voorwaarde twee is voldaan. Ook aan voorwaarde drie omdat de gevolgen, ongelukken, schade etc. ernstig kunnen zijn.
Tot slot voorwaarde vier. Had Facebook dit eenvoudig kunnen voorkomen? Ja, het enige wat Facebook immers had moeten doen is de standaard instelling dat invites only hun vrienden mogen uitnodigen uit zetten in plaats van aan. Dat zij dat nog niet gedaan heeft, zelfs nadat het een aantal keren met dit soort feestjes mis is gegaan, lijkt me verwijtbaar.
Mocht de burgemeester van Haren aan dagvaarden willen denken, dan bij deze: “you, my friend, make you special price”.