Ja hoor, we hebben hem. Het Europese parlement heeft de wet die de toepassing van kunstmatige intelligentie moet reguleren aangenomen. Betekent dit dat de Magnificent Seven (de grote Amerikaanse techbedrijven) zich nu onmiddellijk aan deze wet moeten houden? Nou nee hoor. Eerst moet de wet nog her en der in nationale wetgeving worden overgezet, daar heeft men twee jaar de tijd voor. En dan moeten de bedrijven nog even de tijd krijgen om zich aan te passen aan de wet en voor die aanpassing krijgen ze ook tussen de 6 en 24 maanden de tijd. Dus tegen de tijd dat AI lekker is doorontwikkeld wordt de wet pas toegepast. Winst is dat er überhaupt wordt nagedacht over de toelaatbaarheid, kansen en gevaren van AI. De doemdenkers zien zelfdenkende wapens die zonder menselijk ingrijpen oorlogen kunnen ontketenen, of zelfs het einde van het auteursrecht (wat in de ogen van met name de lezers van Boekblad wellicht erger is). Optimisten zien een eindeloze hoeveelheid mogelijkheden om informatie te verzamelen en te ontsluiten. Een geweldig voordeel wat ik in ieder geval zie is dat veel van het werk dat ik doe als advocaat voortaan gewoon met AI kan worden gedaan, ik word zoals Biesheuvel dat zo mooi noemde, een overtollig mens.

In uitgeversland wordt er verheugd gereageerd over de plaats van het auteursrecht in de wet. Dat moet kort gezegd worden gerespecteerd. Ja dat is een mooi streven, maar ik moet eerlijk zeggen dat mijn twijfels heb. In de eerste plaats hebben we gezien dat de grote tech bedrijven allerlei soorten regelgeving met liefde aan hun laars lappen. Of het nu om privacy gaat bij Meta, om salarissen bij Uber of om misbruik van machtspositie bij Google. Als er geld verdiend kan worden, dan worden de regels gewoon genegeerd. Het is niet een heel compliant volkje zal ik maar zeggen. In de tweede plaats biedt de wet (ja, ik ben er even voor jullie doorheen gegaan) niet echt een heel erg sterk handvat om op te treden. Ik wijs even op bepalingen 60k en 60ka. Kort samengevat staat hierin bepaald dat bedrijven die AI gebruiken een voldoende gedetailleerde samenvatting moeten publiceren van de content die ze hebben gebruikt. En het orgaan dat zich met de naleving van de wet gaat bezig houden (een aparte commissie binnen de Europese Commissie, the AI Office) krijgt de instructie mee dat zij die samenvattingen moeten beoordelen zonder elke werk dat is gebruikt in kaart te brengen. Ik geef u op een briefje, dit gaat een walhalla worden voor advocaten die nog wel iets te doen hebben. Wat is immers een voldoende gedetailleerde samenvatting? Hier lees je dat er achter de schermen een flink robbertje is gevochten. De aanbieders van met AI gegenereerde content willen niet alles laten zien dat ze hebben gebruikt, de rechthebbenden willen dat natuurlijk wel. En nu staat er dat de aanbieders niet alles hoeven laten zien, tja. Hier gaat jaren over geprocedeerd worden, ik ben benieuwd of de wet geen papieren tijger zal blijken te zijn.

Hans Bousie