De president van Suriname, Chan Santokhi, is boos, zo lezen wij onder andere in NRC. Nu ben ik ook wel eens boos. Toegegeven ik ben niet de president van Suriname, dus allicht dat het iets meer nieuwswaarde heeft als Santokhi boos is, hangt er natuurlijk ook wel weer van af, waarom. En waarom is Santokhi dan boos? Wel, er gaat binnenkort een boek verschijnen met als titel Corruptie op het hoogste niveau. Zakendoen in Suriname. Het rare is dat een foto van Santokhi prominent op de kaft van het boek staat, terwijl hij naar verluidt in het boek slechts zijdelings voorkomt. Boos is Santokhi ten strijde getrokken, onder andere tegen de Nederlandse schrijver Gerard van den Berg, een voormalig kippenboer die veel in Suriname heeft gehandeld. En blijkbaar heeft Gerard, zo blijkt uit een artikel in Quote daar niet altijd de medewerking gehad die hij gehoopt had. Santokhi vindt dat het hier om smaad en laster gaat en het verboden gebruik van zijn foto. Heeft Santokhi een punt?

Allereerst kan Santokhi bij de rechter in Nederland terecht. Gerard woont in Nederland, zo heb ik begrepen, en dat maakt de Nederlandse rechter in principe bevoegd (juristen zeggen “in beginsel”, maar bedoelen dan in principe in principe). Wat is het verschil tussen smaad en laster? Het gaat bij beiden om negatieve berichten, maar het verschil is dat bij smaad het altijd gaat om zaken die niet waar zijn (althans niet bewezen kunnen worden). Bij laster kan het gaan om beschuldigingen die gegrond zijn, maar die je toch niet mag uiten. Al te snugger hoeft het niet te zijn om een zaak aan te spannen waarbij je de ander van laster beschuldigt, immers dan roep je zelf al een beetje “waar rook is, is vuur”, dus ik zou altijd voor smaad gaan.

Dan het gebruik van de foto. Mag je de foto van Santokhi niet gebruiken? Dat hangt er van af (ook een veel gebruikte uitdrukking onder juristen). Bij een in opdracht van Santokhi gemaakte foto kan hij zijn toestemming onthouden. Bij een gewone persfoto die ook nog de lading dekt (bijvoorbeeld ik schrijf een boek over Cruijff en zet een foto van hem op de omslag), kun je daar volgens onze Hoge Raad niet veel aan doen.

Maar in dit geval? Ik mag niet gokken van mijn moeder, maar ik zet mijn geld er op dat Santokhi gelijk gaat krijgen. Als Van den Berg niet kan aantonen dat Santokhi corrupt is, dan is zijn foto op de cover van dit boek gewoon onrechtmatig. Als het goed is speelt er deze week een kort geding over deze kwestie, hou het in de gaten.