Vanzelfsprekend brengt A.F.Th. van der Heijden zijn nieuwste roman Zogkoorts niet uit bij Querido. Is er dan iets aan de hand in de relatie tussen de uitgever en de schrijver? Daar heb ik geen idee van, maar het doet er ook niet toe.

Als je leest hoe Van der Heijden schrijft dan kan hij alle kanten op en dat doet hij ook. In zijn boeken is het een voortdurend komen en gaan van fictie en werkelijkheid. Over zijn huis (hij was mijn overbuurman), zijn drankgebruik, ik zag soms aan het licht in het trapportaal of hij wel of niet in staat was de trap op te komen, ging het licht weer uit en dan in de kamer voor beneden aan, dan was het zo laat. Soms echter ging het licht op de slaapkamer aan en dan was hij in staat gebleken de trap te nemen.

In al zijn romans (eigenlijk is het een groot verhaal) zie je feit en fictie door elkaar lopen. En bij een schrijver zoals hij doet het er ook niet toe wat er wel en niet feitelijk is voorgevallen. De schrijver creëert zijn verhaal en dat verhaal bindt de schrijver met de lezer. En in mijn geval is dat een onvoorwaardelijke verbintenis geworden. Van der Heijden is de beste Nederlandse schrijver van dit moment en hij verdient de Nobelprijs, meer dan ooit de grote drie (of vier) die verdienden.

Vijftien jaar geleden kruisten Grunberg (een verdienstelijk maar geen groot schrijver) en hij de degens, nou ja kruisten. Grunberg gaf hem er venijnig van langs en noemde hem een “gevaarlijke paranoïde gek” en monument Adri deed er het zwijgen toe. In die periode was er ook de uitreiking van wat toen de AKO Literatuurprijs was. Van der Heijden weigerde bij Grunberg aan tafel te zitten, sterker nog hij weigerde met hem in dezelfde ruimte te verkeren en zo gebeurde het dat een eind verderop in hetzelfde gebouw een tafel voor Adri en zijn getrouwen was gedekt, alwaar hij op afstand de uitreiking bijwoonde.

Ik was toevallig die avond ook aanwezig en ging naar hem op zoek. Mijn gebrek aan richtingsgevoel is legendarisch, maar toch vond ik hem en hij keek wat geschrokken op dat opeens een vreemde man zich bij hen in de kamer bevond. Ik vertelde hem dat ik hem een hart onder de riem kwam steken en dat ik Grunberg een misselijk mannetje vond. Ik voegde eraan toe stevig van plan te zijn Grunberg op zijn muil te timmeren zodra de gelegenheid zich zou voordoen. Adri knikte mij vriendelijk toe en met hem het voltallig gezelschap aan zijn tafel en ik vertrok om tot de ontdekking te komen dat Grunberg inmiddels de zaal had verlaten, daar ging mijn kans om het acht uur journaal te halen.

Dat monument, die grote man, die leeft om te schrijven, die creëert zijn eigen verhaal en leeft daarin. En in dat verhaal is er natuurlijk ruimte om op geheel eigen wijze een boek aan de man te brengen. En dus is Zogkoorts alleen maar op bestelling bij een stichting te krijgen, ik heb besteld.

Hans Bousie