Een nieuw initiatief van kinderboekenuitgeverij Lemniscaat doet heel wat stof opwaaien. Lemniscaat, aldus haar directeur Boele van Hensbroek, stelt voor haar voorraad bij de boekhandel te financieren. Iedere boekhandel die mee doet krijgt de boeken van Lemniscaat gratis op voorraad en hoeft pas te betalen bij verkoop van een exemplaar. Op die manier hoeft de boekhandelaar geen geld vrij te maken om in te kopen.

Dit plan stuit op scepsis en op applaus. Ik bevind mij allereerst onder het enthousiaste publiek, maar zie ook wel wat beren op de weg. Allereerst is het een typische Boele van Hensbroek move. Gewoon tegen de stroom in roeien. Hoe meer tegenwind hoe beter en de trends en angsten van het vak langs de rug naar beneden laten glijden. Dat onafhankelijke gedrag mag ik wel. No nuts, no glory. Het initiatief van Lemniscaat heeft in ieder geval al navolging gekregen. Uitgeverij Marmer kondigt aan te gaan proberen haar beststellers op die manier in de winkel te krijgen. Dus een wat uitgeklede versie van het voorstel van Lemniscaat. Hulde voor elk idee dat beweging geeft.

Wat zijn de mogelijke beren dan? Allereerst is een initiatief als dit voorbehouden aan sommige uitgevers en niet alle boekverkopers. Niet elke uitgever kan op deze manier zijn fonds in de winkel duwen. Stel je maar voor dat Unieboek|Spectrum dit zou doen, dan puilt de gemiddelde winkel meteen uit zijn winkelpui. Deze mogelijkheid lijkt voorbehouden aan niche-uitgevers die een beperkt fonds leverbaar hebben.

Het spiegelbeeldige geldt voor de boekhandel. Als ik een gespecialiseerde kinderboekenwinkel heb, zou ik dit idee met beide handen omarmen. Immers dan heb ik, als het goed is, sowieso een groot deel van het fonds van Lemniscaat op voorraad. Maar voor de boekverkoper die “ook” kinderboeken verkoopt is het idee al bijna onhaalbaar. Ga je dan opeens alle boeken van Lemniscaat in voorraad nemen, dan worden je kinderboeken opeens navenant belangrijker. En aangezien de ruimte in elke boekhandel per definitie beperkt is, kan dat betekenen dat je een potentieel goed lopend kookboek inruilt voor een slecht lopend kinderboek. Dat zou financieel dus nog wel eens nadelig kunnen uitpakken. Nog afgezien van het feit dat er veel boekverkopers zijn die minstens zo eigenwijs zijn als Boele van Hensbroek en dus niet door een uitgever hun assortiment laten samen stellen.

Per saldo zou echter het lawaai van het applaus de beren moeten afschrikken. Het initiatief verdient een open doekje en elke boekhandelaar kan voor zichzelf beslissen of het voor zijn of haar winkel interessant is of niet.