“De Ros-tapes”, is de titel van het boek van Hendrik-Jan Korterink, verschenen bij Just Publishers. Nou ja verschenen, dat was de bedoeling. Het boek, met een nauwelijks subtiel te noemen verwijzing naar “De Endstra tapes”, gaat over kroongetuige in het z.g. Passageproces Fred Ros, die in ruil voor strafvermindering (hij was tot dertig jaar veroordeeld) onder andere een boekje open deed over collega Willem Holleeder.

Diezelfde Holleeder figureerde in de Endstra tapes. Daarbij zat Endstra zat op de achterbank van een politieauto honderd uit te vertellen over zijn avonturen met “de Neus”, Willem Holleeder. Niet veel later werd Endstra, op de Apollolaan (waar ondergetekende tegenwoordig kantoor houdt), neergeschoten. Dat deze mannen zich in een gevaarlijk metier bevinden moge duidelijk zijn. Ik snap de overwegingen van Fred Ros dan ook niet helemaal, wie gaat er nu zo’n verhaal vertellen in ruil voor strafvermindering. Als ik in de schoenen van Ros stond, ging ik voor strafvermeerdering. Mij lijkt voor hem de bajes vooralsnog de veiligste plek.

Vanwege het spoedeisend belang is de zaak door de rechtbank mondeling afgedaan. We kunnen dus niet in het vonnis nalezen wat de overwegingen zijn geweest en moeten het doen met het persbericht van de rechtbank.

Het Openbaar Ministerie heeft zelf op een verbod aangedrongen en schrijver en uitgever voor de rechter gedaagd, later sloot de advocaat van twee verdachten uit het zogenaamde Passage proces zich daarbij aan en de rechter verbood het boek.

Quotes uit het persbericht op rechtspraak.nl: De rechter is van mening dat het moment van publicatie niet gepast is. Hij heeft respect voor het werk van de journalist die dit integer heeft willen doen ‘Het is een strafproces op leven en dood. U volgt dit proces kritisch en dat is ook uw taak. Toch gaat het hier om uiterst gevoelig materiaal en natuurlijk moet het OM dan alles op alles zetten om hun werk goed te kunnen doen’, aldus rechter Vergunst in zijn mondelinge uitspraak. Mocht het OM na zes maanden vinden dat het boek nog steeds niet mag verschijnen, dan kunnen ze opnieuw een verbod tot publicatie eisen.

Normaal vindt bij dit soort zaken een afweging plaats tussen de vrije meningsuiting aan de ene kant en privacy aan de andere kant. De vrije meningsuiting was zeker in het geding, maar het andere belang was het belang van het OM om te kunnen vervolgen, het OM kan zich immers niet namens Holleeder op diens privacybelang beroepen. Belangrijk is te constateren dat de rechter het boek van Korterink uitermate serieus neemt. Blijkbaar beschikt Korterink over uiterst gevoelig materiaal. Uit de jurisprudentie rondom onrechtmatige perspublicaties blijkt dat hoe gevoeliger het materiaal, hoe groter het belang om dit naar buiten te brengen. Immers dan zou het belang van een vrije meningsuiting moeten prevaleren. Aan publicatie van gevoelige gegevens wordt dan doorgaans wel de eis gesteld dat de journalist in kwestie zorgvuldig te werk moet zijn gegaan. Is dat het geval dan wint doorgaans de vrije meningsuiting.

Wat moet dan de rechter hebben bewogen om het boek toch te verbieden? Het belang van het OM om te vervolgen zou door publicatie in de ogen van de rechter blijkbaar worden geschaad. Dat betekent dat het boek explosief materiaal moet bevatten. En dus lees ik het vonnis van de rechter als een lovende recensie. Het gaat om een integere schrijver die beschikt over uitermate explosief materiaal. Als ik Korterink en Just Publishers was zou ik dolblij zijn met zo’n recensie. Wie stuurt mij een exemplaar?

Deze column van Hans Bousie verscheen eerder op de website van Het Boekblad.