Hoe verkleinen partijen de kans op geschillen bij de realisatie van wind- en zonneparken?

Michelle Krekels
23 nov 2021

In Nederland worden de laatste jaren steeds meer wind- en zonneparken gerealiseerd. De realisatie van een dergelijk project vraagt jarenlange samenwerking tussen diverse partijen. Denk hierbij aan overheden, vastgoedeigenaren, financiers, ontwikkelaars, netbeheerders, aannemers en (onder)aannemers. Om geschillen zoveel mogelijk te voorkomen, is het voor partijen essentieel om onderling duidelijke afspraken te maken en deze contractueel vast te leggen.

Welke type contract past bij het project?

Allereerst is het van belang om een passende contractvorm bij het project te kiezen. Bij bouwprojecten met Nederlandse partijen wordt veelal gebruikgemaakt van model Basisovereenkomsten en algemene voorwaarden, zoals UAV 2012 en UAV-GC 2005. Een traditionele contractvorm als UAV wordt gebruikt wanneer de opdrachtnemer enkel is belast met de uitvoering van het ontwerp van de opdrachtgever. Dit is anders wanneer gecontracteerd wordt op basis van geïntegreerde contracten als UAV-GC. De toevoeging –GC aan UAV staat voor geïntegreerde contracten. Deze vorm wordt gebruikt wanneer de opdrachtnemer zowel ontwerp- als uitvoeringswerkzaamheden verricht. De opdrachtgever dient dan goed te bepalen welke (ontwerp)werkzaamheden hij zelf wil verrichten dan wel aan de opdrachtnemer wil opdragen.

Bij bouwprojecten met internationale partijen wordt steeds vaker gekozen voor de wereldwijd gebruikte FIDIC voorwaarden. Belangrijk is dat ongeacht voor welke contractvorm wordt gekozen de contractvoorwaarden specifiek moeten worden afgestemd op het betreffende project. Dit zal de kans op geschillen aanzienlijk verkleinen.

Welke verdeling van verantwoordelijkheden en risico’s wordt gemaakt?

In het contract dienen duidelijke afspraken te worden vastgelegd over de verdeling van de verantwoordelijkheden en de risico’s van het project. Het helpt om hierbij te beginnen met het einde van het project voor ogen. Wanneer is het project geslaagd? Waar liggen de risico’s/bedreigingen van het project? Hoe complex is het project? Welke partijen zijn betrokken? Wat is hun kennis ten aanzien van de risico’s? Wanneer gaat het risico over op de andere partij?

Een onderwerp dat op een later moment voor veel discussie tussen partijen kan zorgen, is de vraag wie het risico draagt voor fouten in het ontwerp. Bij een traditionele contractvorm draagt de opdrachtgever in beginsel een groot gedeelte van het ontwerprisico, aangezien hij verantwoordelijk is voor het ontwerp. Bij een geïntegreerde contractvorm wordt de toedeling van de risico’s echter grotendeels bepaald door de ontwerpwerkzaamheden die de opdrachtnemer voor zijn rekening neemt, eventuele ontwerpvrijheden en de aard van het werk. Hoe meer ontwerpvrijheid de opdrachtnemer krijgt, hoe meer het ontwerprisico verschuift van de opdrachtgever naar de opdrachtnemer. Bij welke partij het ontwerprisico in een dergelijk geval ligt, is daarmee met name afhankelijk van de gemaakte afspraken tussen partijen.

Ook het risico rondom de oplevering kan tot discussie leiden tussen partijen. In beginsel draagt de opdrachtnemer totdat een project is opgeleverd het risico voor (technische) gebreken of uitvoeringsfouten. Daarna verschuift het risico naar de opdrachtgever. Nadat het project is opgeleverd, is de opdrachtnemer in beginsel niet meer aansprakelijk voor gebreken die de opdrachtgever redelijkerwijs had moeten ontdekken bij de oplevering. Zakelijke partijen kunnen hier in het contract van afwijken. Het is dus goed om de spelregels in het contract hierop na te slaan.

Let op (!) nieuwe wetgeving zal volgend jaar in werking treden als gevolg waarvan de wettelijke spelregels voor gebreken rondom oplevering gaan veranderen. Ook van deze spelregels kunnen zakelijke partijen in een contract afwijken indien zij dit uitdrukkelijk zijn overeengekomen. In een separate blog zullen wij inzoomen op deze nieuwe wetgeving.

Wie is aansprakelijk voor vertragingsschade en in hoeverre komt deze voor vergoeding in aanmerking?

In de praktijk zien we geregeld dat de opdrachtnemer of de opdrachtgever schade lijdt doordat te laat met de bouw van het wind- of zonnepark wordt begonnen, de uitvoering van het werk langer duurt dan is overeengekomen of gegevens te laat worden verstrekt. De schade die dan ontstaat wordt ook wel vertragingsschade genoemd.

Zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer kan in bepaalde gevallen hiervoor aansprakelijk zijn, afhankelijk van wat partijen zijn overeengekomen. Partijen kunnen daarnaast afspraken maken over eventuele vergoedingen in het geval van vertragingsschade. Zo kunnen partijen een boete/korting overeenkomen in het geval van vertraging. Het is van belang om goed na te gaan welke afspraken hierover zijn vastgelegd in het contract.

Zo kan het voorkomen dat een gefixeerd (boete)bedrag/korting is overeengekomen in het geval van vertraging. De boete/korting komt dan in de plaats van een schadevergoeding voor de te late oplevering. De opdrachtgever kan dan in beginsel enkel nog aanspraak maken op het gefixeerde (boete)bedrag/korting en niet op de daadwerkelijke geleden schade, die al snel bij grotere projecten een veelvoud van het gefixeerde kortingsbedrag zal bedragen.

Wanneer geen heldere afspraken zijn gemaakt over het afhandelen van vertragingsschade, kunnen geschillen ontstaan over welke partij aansprakelijk is en in hoeverre de schade vergoed dient te worden.

Eerste hulp bij geschillen

Hoeveel zaken ook worden vastgelegd in een contract, er kunnen tijdens of na de ontwikkeling van een wind- of zonnepark altijd geschillen ontstaan tussen partijen.

Het is van belang dat in een vroeg stadium juridisch advies over het contract en de juridische positie wordt ingewonnen. Hierdoor kunnen rechten worden veiliggesteld en wordt voorkomen dat een partij in een nadeligere positie terechtkomt. Vervolgens kan een strategie worden bepaald om het geschil in of buiten rechte op te lossen. Tijdige actie is dus gewenst.

De advocaten van bureau Brandeis hebben jarenlange ervaring met (dreigende) geschillen rond wind- en zonneprojecten en bouwprojecten, en de beslechting daarvan. Wij helpen u graag verder.

Voor vragen of advies kunt u contact opnemen met Michelle Krekels.

Naar
boven