Bewijsbeslag

Christiaan Alberdingk Thijm
11 jan 2016

Bewijsbeslag biedt de mogelijkheid te voorkomen dat bewijs verloren gaat. Bewijsbeslag wordt gelegd via een speciale verzoekschriftprocedure. Het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv), met name de artikelen 843a en 1019 e.v., beschrijven de mogelijkheden voor het leggen van bewijsbeslag.

Het bewijsbeslag voor “gewone” civiele procedures is geregeld in art. 843a Rv. Het verzoek tot bewijsbeslag kan in die gevallen bijvoorbeeld strekken tot het ter inzage afgeven of kopiëren van de bedrijfsadministratie.

Intellectuele eigendomsrechten

Bij geschillen over intellectuele eigendomsrechten, zoals inbreuk op het auteursrecht, merkenrecht, of octrooirecht, wordt het leggen van bewijsbeslag geregeld in een aparte afdeling van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, art. 1019 e.v.

Verzoekschrift

Om bewijsbeslag te leggen, moet een verzoekschrift worden ingediend bij de voorzieningenrechter van de rechtbank waarin om “verlof” wordt gevraagd. In het verzoekschrift tot het leggen van bewijsbeslag moet omschreven worden welk bewijs u veilig wilt stellen. Dat moet zo precies mogelijk gebeuren; het uitwerpen van een sleepnet om te zien wat men vangt (een “fishing expedition”) is niet toegestaan. De beslagene (de “gerekwestreerde”) wordt doorgaans niet op de hoogte gesteld van het verzoekschrift. In het door de voorzieningenrechter verleende verlof wordt bepaald hoe en waar het beslag gelegd wordt en op welke termijn de zaak aanhangig gemaakt moet worden bij de rechtbank.

Na ontvangst van het verzoekschrift tot het leggen van bewijsbeslag weegt de voorzieningenrechter altijd de belangen van de verzoeker tot beslaglegging en die van de gerekwestreerde tegen elkaar af en neemt vervolgens direct een beslissing op het verzoek, tenzij er redenen zijn partijen te horen op het verzoek. Partijen worden in het laatste geval voor een zitting opgeroepen.

Deurwaarder

Het verleende verlof voor het leggen van bewijsbeslag wordt naar de deurwaarder gestuurd, die het beslag zal gaan leggen. De deurwaarder maakt proces-verbaal op van zijn bevindingen. Hij legt daarin vast wat het aantreft (omschrijving, hoeveelheid, gewicht, maatvoering, merk) . Verder kan de deurwaarder – indien opgenomen in het verlof – beslag leggen op gegevens. Hiertoe kan hij bijvoorbeeld een digitale kopie van de administratie verlangen.

Het kan zijn, dat in het verlof voorwaarden voor het bewijsbeslag zijn opgenomen (bijvoorbeeld dat er zekerheid wordt gesteld door de eiser).

bureau Brandeis maakt gebruik van gespecialiseerde deurwaarderskantoren bij het leggen van bewijsbeslag.

Inzage na bewijsbeslag

Zodra het bewijs is veilig gesteld, rijst de vraag of de eisende partij recht op inzage heeft. Voor de inzage (“exhibitie”) is een aparte procedure vereist. In een verzoekschriftprocedure ex art. 843a Rv kan inzage na bewijsbeslag worden gevorderd. De voorzieningenrechter zal te allen tijde de wederzijdse belangen van partijen in de beslissing tot inzage betrekken. Het is mogelijk dat niet de eisende partij, maar een derde (bijvoorbeeld een deskundige) aangewezen wordt om de specifieke, in beslag genomen documenten in te zien omdat inzage door de eisende partij de belangen van de verweerder schaadt. Zo’n derde dient altijd de aanwijzingen uit het verlof van de voorzieningenrechter te volgen.

In het geval van zaken betreffende schending van intellectuele eigendomsrechten zal voor de inzage aangetoond moeten worden dat het aannemelijk is dat er inbreuk is gepleegd. Gemotiveerd moet worden dat door de inzage bijvoorbeeld de omvang of aard van de inbreuk kan worden vastgesteld. Dit vereist een aparte en zwaardere toets ten opzichte van het verzoek tot het leggen van het beslag zelf.

Grijs maken

In sommige arrondissementen kunnen bedrijven op de grijze lijst geplaatst worden. Grijs maken houdt in dat de advocaat van een vermoedelijke inbreukmaker voorafgaand aan een mogelijk bewijsbeslag de bezwaren van zijn cliënt aan de voorzieningenrechter kenbaar kan maken.

Risico’s

Wanneer de rechter heeft bepaald dat er geen bewijs is van inbreuk (IE-zaken) of geen bewijs van onrechtmatig handelen (civiele zaken), zullen de beslagen automatisch vervallen. De kosten die bij de beslaglegging en de inzage zijn gemaakt, komen dan in beginsel voor rekening van de eisende partij. Wanneer het beslag ten onrechte is gelegd en de gerekwestreerde heeft daardoor schade geleden, is de beslaglegger in beginsel aansprakelijk voor de geleden schade.

Het leggen van bewijsbeslag is onderdeel van de dagelijkse praktijk bij bureau Brandeis. Wij adviseren u graag wanneer u bewijsbeslag overweegt.

 

 

Naar
boven