Zaterdagmiddag werken bij Scheltema, zoals ik ooit deed. Zelden een lekkerder gevoel bij werk gehad als toen. Stel je voor dat je met meer dan 100 mensen in grotendeels dezelfde leeftijdscategorie en met grotendeels gelijksoortige interesses mag samenwerken. Niet alleen wordt zo’n plek voor het personeel een hunkerbunker, er werd nogal wat afgerotzooid, ook ontstaan in een dergelijke omgeving vriendschappen voor het leven. Drie draden liepen voor mij door mijn werkend bestaan als boekverkoper bij Scheltema. De verhouding met mijn collega’s die regelmatig uitmondde in verliefdheid, liefde en vriendschap. De verhouding met mijn klanten, die je daadwerkelijk verder kon helpen in het ontstellende aanbod. En het werken met boeken.

Ik heb bij Scheltema een aantal vriendschapen opgedaan, maar een springt er uit. Ik werkte samen met Ignas van Schaick (later uitgever geworden, zoals zoveel voormalige boekverkopers). Ignas en ik werden al snel vrienden. Op enig moment hebben wij elkaar opgebiecht waarom we elkaar zo leuk vonden. Ik vond Ignas een variant op Clint Eastwood, altijd rustig, altijd alles onder controle, behalve die keer dat we bijna slaande ruzie kregen (met anderen hoor, niet onderling) tijdens het poolen op de Warmoesstraat. Clint Eastwood wilde een andere café gast te lijf. En Ignas vond van mij zo mooi dat ik altijd mijn plan trok en vaak de meest wilde ideeën ook nog wist te verwezenlijken. En zo hadden en hebben wij respect voor elkaar.

Mijn klanten (ik heb literaire boeken verkocht en juridische literatuur) vond ik nu juist op zaterdagmiddag prettig. Over het algemeen was de sfeer dan uitermate gemoedelijk. Vaders op pad met hun kinderen (die gvd wel met hun poten van mijn boeken moesten afblijven), die eens gingen neuzen of er iets van hun gading was. En dan aan het einde van de dag gingen we met collega’s naar Teun de Vries, de zoon van Teun de Vries, de zoon van Teun de Vries in de Engelse Reet. En uiteindelijk ben ik via een van mijn klanten in de advocatuur gerold.

En dan verkocht je ook nog eens boeken. Voor wie nog nooit in een boekwinkel heeft gewerkt, een van de mooiste momenten voor een boekverkoper is het binnen komen van nieuwe boeken. Toen ik net boekverkoper was als broekie van 18, legde ik alles apart wat ik wilde hebben en ging ik bijna op de fles bij het afrekenen. Ik wilde ook perse zo snel mogelijk mijn achterstand inhalen op mijn lichtend voorbeeld Bas Senstius (mijn collega / baas bij Het Nieuwe Boekhuis in Leiden). Hij had alles gelezen en wist ook alles. En dus ging ik lezen op het neurotische af. Ik las een boek per dag en soms nog meer. En tussen de bedrijven door las ik de hele Russische Bibliotheek van kaft tot kaft, wonderbaarlijk dat mij dat niet in een psychiatrische inrichting heeft doen belanden. U moet het eens proberen, eerst alle boeken van Dostojewski achter elkaar uit lezen, en dan afronden met het verzameld werk van Willem Frederik Hermans, twee erkende lachebekjes uit de literatuurgeschiedenis.

Als ik allemaal zo terug kijk, was het eigenlijk een godswonder dat ik voor het werken bij Scheltema nog betaald kreeg ook, zo geweldig vond ik het. Ik bedacht mij onlangs dat ik het gewoon een voorrecht zou vinden als ik nog wel eens op zaterdagmiddag bij Scheltema zou mogen werken. Onbetaald natuurlijk. En zo ontstond mijn plan waarvan ik u bij deze kond doe.

Laten alle Amsterdammers die het boekenvak in het algemeen en Scheltema in het bijzonder een warm hart toedragen zich verenigen in Amsterdammers voor Scheltema en bij toerbeurt op zaterdagmiddag bij Scheltema gaan werken. Ik bied mij zelf al vast bij deze aan. En ik ben even gaan rondvragen en heb Kluun en Robert Vuijsje bereid gevonden om ook aan te schuiven. Wie volgt?

We gaan gewoon bij toerbeurt op zaterdag bij Scheltema werken. En wat we daar doen? Gewoon wat een boekverkoper doet, genieten van de boeken en genieten van de mensen om je heen. En ondertussen verkopen we zoveel dat Scheltema nog tot in lengte van jaren behouden blijft. Want passie is leuk, maar verkopen moet. Iedereen kan zich aanmelden door simpelweg op deze column te reageren. Schrijver, uitgevers, voormalige Scheltemanen, Amsterdammers voor Scheltema! En Scheltema regelt onze t-shirts. Ignas doe je mee?